Harddiskler zamanla oluşan hatalar veya ani oluşan darbe vb. sebeplerle bozulabilirler. Her ne kadar bilgisayar kullanıcıları disklerinde oluşabilecek hataların pek farkında olmasalar da veri kaybını önlemek için takip edebilecekleri bir teknolojide mevcut. İşte bu teknoloji S.M.A.R.T olarak adlandırılıyor. Anakartların bios ayarları ile haşır neşir bir kullanıcıysanız mutlaka gözünüze çarpmıştır. Diskin S.M.A.R.T bilgilerine 3. parti yazılımlarla ulaşabilirsiniz. En yaygın olarak bilinen ve kullanılanı ise HDTune yazılımıdır. bu yazılım ile gördüğünüz değerlerin ne anlama geldiği www.enpedi.com sitesinde çok güzel bir şekilde açıklanmış. Yine aynı sitede anlatılan bu bilgilerin tablolarına aşağıdan ulaşabilir veya “Enpedi S.M.A.R.T değerleri” adlı yazıyı okuyabilirsiniz.
| Kritik Değerler (Attributes) | ||
|---|---|---|
| ID | Değer (Attribute) Adı | Açıklama |
| 05 | Reallocated Sectors Count | Yukarıda da açıkladım. Bad sektörlerin yerine kullanılan yedek sağlam sektörlerin sayısı. Bu sayısı eşiğe ulaştığın diskin artık değiştirilme zamanı gelmiş demektir. |
| 10 | Spin Retry Count | Bu değer diskin varsayılan hızına (Örn. 5400 RPM) ilk seferde ulaşamadığı denemeleri gösterir. Bu değerde problem olması diskte mekanik sorunlar olabileceğinin belirtisidir. |
| 11 | Calibration Retry Count | Bu veri okuyucu kafanın yanlış konum aldığı olayları gösterir. Şöyle ki; Kafanın atıyorum 55. sektöre gitmasi gerekiyor ve buna göre harekete geçiyor. Ancak bir de bakıyor ki durduğu yer 56. sektör. Normalde ilk denemede 55. sektörü kesin olarak bulması gerekirdi. Bu değer de diskte mekanik sorunlar olabileceğinin bir habercisi. |
| 196 | Reallocation Event Count | Reallocated Sectors Count’a benzer bir değer. Ancak burada sektör sayısı değil olay sayısı belirtiliyor. (Bir olayda birden fazla sektör yenisi ile değiştirilebilir. Böylece bad sektörler varsa bunların zaman içinde yavaş yavaş mı oluştuğu yoksa tek bir olay da mı oluştuğu anlaşılabilir. Örneğin Reallocation Event Count değeri 1 birim kötüye gitmişken Reallocated Sectors Count değeri 100 birim kötüye gitmişse diskin başına kötü bir olay geldiği (Örn. darbe) anlaşılabilir) |
| 197 | Current Pending Sector Count | Değiştirlmeyi bekleyen ve hakında karar verilmemeiş sektörler. Yukarıda bahsetmiştim; bir sektörde sorun olduğunda önce veri okunmaya çalışılır ve okunduğunda yedek sektörlerle değiştirilir. Ancak okunamıyorsa bir süreliğinde yeniden denenmek üzere bekletilir. Disk bu esnada bu sektörün sorunlu olduğunu aklında tutar ve ara ara tekrar kontrol eder. |
| ID | Değer (Attribute) Adı | Açıklama |
|---|---|---|
| 01 | Read Error Rate | Bunun bir anlamı yok çünkü her üretici bu değeri kafasına göre belirliyor ve kullanıyor. |
| 03 | Spin-Up Time | Diskin 0’dan maks. hızana ulaşana kadar geöen zaman. Örneğin 5400 RPM disk için; diskin hareketsiz olduğu durumdan 5400 RPM dönüş hızına ulaşana kadar geçen zaman |
| 09 | Power-On Hours Counts | Diskin kullanım ömrü boyunca toplam çalıştığı saat. (Bazı üreticiler bunu dakika olarak verebilirler) Varsayılan olarak bir diskin minimum ömrü 5 yıldır. (24 saat çalıştığı durumda) Yani, diskinizde bir sorun çıkmadığı sürece 43 800 saat boyunca kullanabilirsiniz. |
| 12 | Power Cycle Count | Diskin kullanım ömrü boyunca kaç defa kapanıp açıldığı. |
| 174 | Unexpected power loss count | Beklenmeyen kapanmaların sayısı. Örneğin bilgisayarınız dondu ve fişini çekerek ya da güç düğmesini basılı tutarak kapattınız. Bu bir beklenmeyen kapatmadır. |
| 188 | Command Timeout | Disk cevap vermediği için yarıda kalan işlem sayısı. Normalde bunun değerinin 0 olması gerekir. Sıfırdan yüksekse güç kaynağı sorunu ya da sata kablolarında bir temassızlık sorunu vardır. |
| 198 | Uncorrectable Sector Count veya Offline Uncorrectable Sector Count veya Off-Line Scan Uncorrectable Sector Count | Okuma veya yazma esnasında karşılaşılan ve düzeltilemeyen hata sayısı. Bu değerin artması disk yüzeyinde veya mekanik sistemde bir hasar olduğu anlamına gelir. |
| 199 | CRC Error Count | Arayüz sorunlarından dolayı oluşan hatalar. |
